książki

piątek, 3 marca 2017

O tym, czy Kościół w średniowieczu nauczał, że Ziemia jest płaska


Jest to jeden z mitów istniejących w popkulturze, które podłapują i rozpowszechniają źle zorientowani przeciwnicy Kościoła i religii chrześcijańskiej. Oczywiście nigdy nie nauczał on, że Ziemia jest płaska.

Lesley B. Cormack w pracy zbiorowej pt. "Wyrok na Galileusza i inne mity o nauce i religii"
(2010) wykazała, że poza Laktancjuszem i Kosmasem Indikopleustesem, żyjącymi w IV i VI wieku, nikt w średniowieczu, nie tylko ze strony Kościoła, ale w ogóle, nie nauczał, że ziemia jest płaska:

Od wieku VII do XIV wszyscy liczący się średniowieczni myśliciele zajmujący się światem przyrody twierdzili mniej lub bardziej wprost, że świat jest okrągły, a wielu z nich włączało do swoich prac elementy astronomii Ptolemeusza i fizyki Arystotelesa (np. św. Tomasz z Akwinu, Roger Bacon, św. Albert Wielki, Dante, Piotr z Ailly, arcybiskup Cambrai, którego praca Imago mundi omawiała zagadnienie kulistości Ziemi i które czytał Kolumb <także katolik i także wierzący w kulistość ziemi>, czy Jan z Sacrobosco, który w dziele De sphera dowodził, że Ziemia jest kulą i które to dzieło "służyło za podstawowy podręcznik przez całe średniowiecze").
Z wyjątkiem Laktancjusza i Kosmasa wszyscy ważni uczeni i liczni autorzy piszący w językach narodowych, którzy zajmowali się fizycznym kształtem Ziemi - począwszy od upadku Rzymu, a skończywszy na czasach Kolumba - głosili teorię, że Ziemia jest okrągła. Uczeni mogli bardziej zajmować się zbawieniem niż geografią, a autorzy piszący w językach narodowych - przejawiać niewielkie zainteresowanie zagadnieniami filozoficznymi, jednak z wyjątkiem Kosmasa, żaden średniowieczny pisarz nie kwestionował tego, że Ziemia to kula, a Kościół katolicki nigdy nie zajął w tej sprawie stanowiska.

Lesley B. Cormack, dziekan na Wydziale Nauk Humanistycznych  i Społecznych na Uniwersytecie Simona Frasera (Kanada).